De Sakko-prijs voor Kunsten en Letteren 2003 is toegekend aan
Kunstenaars Collectief Krot & Co
vanwege zijn inspirerende en originele aanpak welke in de korte periode van zijn bestaan tot grote prestaties heeft geleid. Met als motto: ‘het geheel is meer dan de som der delen’ zoekt het collectief bij elke zich voordoende uitdaging een keur van kunstenaars bij elkaar om tot een prestatie te komen die de individuele kwaliteiten meer dan overtreft. Met oog voor het detail en oog voor het geheel weet het collectief kunst te creëren en te presenteren op uiteenlopende plaatsen in onze regio waar het telkens anders en telkens optimaal contact zoekt met de samenleving. Zowel in de bossen, in de polders als in de verstedelijkte omgeving is bij diverse projecten de kunst door het collectief naar de mensen gebracht en konden velen hierdoor kennis maken met de kunst of er zelfs liefhebber van worden. Met dit alles heeft Krot & Co, op dit moment gevormd door Corry Olij-Steemers, Aagje en Peter Pel, Vera Rademakers-van Thiel onder inspirerende leiding van Conny Lambrechts, een unieke bijdrage geleverd aan het culturele leven van stad en ommeland van Bergen op Zoom.
Bergen op Zoom, 15 november 2003
Toespraak kunstenaars Collectief Krot en Co, 15 november 2003:
Vriendinnen en vrienden van de Sakko-Cultuur prijs,
Het is mij een aangenaam genoegen hier weer te staan en namens de jury de laureaat van dit jaar aan U voor te mogen stellen.
Voor de 23-ste keer wordt deze prijs uitgereikt en de jury heeft gemeend dit jaar de prijs te moeten toekennen aan …..……. ja, normaal komt er dan nu de naam van een persoon ….. al bijna 20 keer was die persoon een man, en dan de namen van vrouw en kinderen erbij vermelden, dan weten we dat het geen loslopende man is. Soms ging de prijs naar een stichting.
Dit jaar mag ik U voorstellen aan iets wat geen persoon is, ook geen rechtspersoon, geen stichting of vereniging, je zou het eerder een optelsom kunnen noemen. Het kunstenaars collectief Krot & Co, kunstenaar en organisator.
Nooit eerder werd de Sakko cultuur prijs toegekend aan zo’n jonge laureaat. Geboren in 1999 is het collectief net op de leeftijd van de kleuterschool aangeland. Maar ik denk dat het reguliere programma van de kleuterschool niet uitdagend genoeg is om Krot & Co in de hand te houden. Al kwebbelend en tetterend en ideeën barend zouden ze denk ik binnen no time het heft in handen hebben genomen.
Het collectief is geen persoon maar een optelsom ….. toch zou enige scholing geen kwaad kunnen want rekenen kunnen ze niet. En dan doel ik niet op de financiële kant van alle projecten want dat ging…. soms net aan …. Maar de stelling van Krot & co is dat de som van de delen meer is dan het geheel.
Daar hoeft U bij een boekhouder niet mee aan te komen. 5 x 1 is dan altijd 5. Maar Krot & Co is ervan overtuigd. 5 x 1 is meer dan 5.
Uit dit idee is Krot & Co ook geboren. Met als moeder Conny Lambrechts … en als vader …. Er is geen vader, alleen maar moeder overste.
De som der delen is meer dan het geheel. En bij elk idee hoort misschien ook wel een andere som. Heel flexibel past Krot & Co haar omvang aan, aan wat nodig is. Voor sommige manifestaties zijn het drie personen en dan weer 5 of 6. Maar wel altijd Conny.
Krot & Co had vanaf de geboorte een duidelijke eigen wil.Je zou die zo kunnen samenvatten: kunst op locatie. Je maakt dingen altijd in een omgeving, voor een plek. Die plek en de kunst hebben met elkaar te maken, de plek inspireert. En die plek moet ook met mensen te maken hebben. En dat zie je ook terug aan de diverse manifestaties die er geweest zijn.
Kunst in het bos, kunst in de polder, kunst in de stad …. Het zijn mijn woorden voor jullie producties. Het zwembad moet er maar rekening mee houden dat het volgende project kunst onder water zal zijn.
Is het zo dat bij de eerste producties de mensen nog een beetje op stap moesten ….. naar de Mattemburgh, beelden in het park, naar de Kraayenberg de pipowagens, ….. bij volgende gebeurtenissen werd het ons als kunst-belever wel heel erg makkelijk gemaakt. Met Hof van heden kwam de kunst midden in de samenleving. Pleintjes en plaatsjes, de hofjes van de stad werden volgehangen met allerlei objecten en na een maand was alles ineens weg. Jammer was dat, maar zo was het plan. Het is juist dit project, hof van heden, wat veel Bergenaren het eerst noemen als we het over Krot & Co hebben.
Maar Krot & Co is een onvermoeibaar type. Niet alleen worden de manifestaties bedacht en georganiseerd, vaak ook met toevoeging van eigen inbreng, maar vervolgens wordt werkelijk alles zelf ter hand genomen. De uitnodigingen vooraf, informatiemappen voor de bezoekers, de kalenders of ansichtkaarten achteraf, het ontvangen van mensen, hele schoolklassen soms, en het schenken van koffie, met een onvoorstelbare vitaliteit wordt alles aangepakt. Je zou zeggen … het gaat om een totaalproduct. Ook hierin is de som van het geheel meer dan de som der delen.
Met signalen in het landschap kwam de kunst niet alleen op locatie .. een herdenkingsroute door de polder bij Halsteren, maar werd de kunst ook heel erg de actualiteit ingetrokken. 50 jaar na de watersnoodramp was de herdenking daarvan de aanleiding voor het project. Ook nu kwam weer de ervaring dat het meer losmaakte bij mensen, vooral emoties die lang onderdrukt waren, dan vooraf was ingeschat. De optelsom blijft naar boven uitschieten en inmiddels is duidelijk dat gezocht gaat worden naar een mogelijkheid om een definitieve vorm te zoeken voor deze signalen in het landschap.
2003 Was niet alleen het jaar van de herdenking van de ramp maar ook het jaar van Anton van Duinkerken. 100 jaar geleden werd deze beroemde Bergenaar geboren en zoiets herdenken we natuurlijk in deze stad. Er was al een comité en er waren ideeën over een boekje en een tentoonstelling en lezingen. Allemaal heel keurig natuurlijk. Maar deze herdenking ging op straat pas echt leven toen Krot & Co zich ermee ging bemoeien.
Het heeft een paar flesjes wijn gekost om het idee rond te krijgen, heb ik begrepen, maar daar zou Anton geen bezwaar tegen hebben gemaakt. Anton zat in een zuil, de katholieke zuil, dus moest hij ergens worden ingestopt. Het moest bij de bibliotheek komen dus moest het iets met boeken te doen hebben, boeken die hij zelf veel had geschreven. Maar heel veel van de boeken die hij schreef en de dingen die hij zei, daar snap je niet zomaar wat van. Voor veel mensen blijven die boeken … een gesloten boek. Kunst op locatie betekent iets. Op straat neem je dan gewoon een oude telefooncel en die stop je vol met boeken, gesloten boeken. Op kleur gesorteerd, zoals sommige mensen hun boekenkast sorteren. Maar als je er dan langs loopt spreekt Anton je ineens aan ….. een lange redevoering over het Wilhelmus. Hij was ook moedig en kwam op voor sommige dingen. Een ingepakt tijdsbeeld in een telefooncel die zelf aan het communiceren is gegaan. Een telefooncel die gaat kletsen, stijf van woorden en gedachten, ga daar maar eens aan voorbij.
Met deze kunst op locatie is het herdenkingsjaar van Anton van Duinkerken pas echt dichtbij de Bergse burgers gekomen. Het collectief moet nog vijf jaar worden. Ze hebben lef en voelen zich thuis in Bergen en omgeving.
De doeners en de denkers die samen zo’n indruk hebben gemaakt in enkele jaren tijd lopen absoluut niet naast hun schoenen. Ze kwebbelen vrolijk verder, gewoon gebleven. En al kakelend en lol makend is er dan ineens een gek idee. En als ze zich daar dan in vastbijten …. Erin geloven ……. Dan gaat het gebeuren …… dan is 5x1 = veel meer.
In de jury zeiden we tegen elkaar Dit verdient een bloemetje …… en nog veel meer, Namelijk de Sakko prijs voor kunsten en letteren 2003.
Bergen op Zoom, 15 november 2003.
Namens de jury namens Sakko BV
Willem Vermeulen, voorzitter. Theo Mangnus, Directeur.