De Sakko-prijs voor Kunsten en Letteren 2016 is toegekend aan
de heer Jacobus Laurijs Johannes (Jacco) Lauret,
geluidskunstenaar,
OORKONDE
vanwege zijn unieke en creatieve werk als componist. In een wereld waar geluid vaak wordt omschreven als herrie, lawaai of kakafonie, ziet Jacco het als een uitdaging om geluid op zo’n manier te ordenen zodat er een verhaal ontstaat dat de toehoorders met zich meeneemt. Aan deze kunstuitingen kun je de labels abstract, avantgardistisch of minimalistisch hangen maar welke term er ook gebezigd wordt, het betreft wegen die weinig kunstenaars durven begaan.
Begiftigd met een niet te stoppen nieuwsgierigheid naar de werking van geluid zoekt Jacco via improvisaties naar telkens nieuwe muzikale belevenissen. Met een stevig fundament door een jarenlange opleiding in de kerkmuziek en vervolgens veel ervaring als uitvoerend musicus in de pop-muziek heeft Jacco zich nu teruggetrokken om als componist zijn creativiteit ten volle tot ontplooing te brengen. Hij maakt muziek die men niet alleen moet horen maar waar men zich vooral aan over moet leveren. Muziek om te ondergaan. Werk van Jacco vindt internationaal zijn weg via de ether en via cd’s. Er is een kleine schare van grote liefhebbers. Onder deze liefhebbers is Jacco Lauret bekend onder de artiestennaam Mo Rooneh.
Met dit alles draagt hij de naam van zijn woonstad op bijzondere wijze naar buiten en is aldus Jacco Lauret een waardig exponent van het rijke culturele leven van stad en land van Bergen op Zoom.
Bergen op Zoom, 12 november 2016.
Namens de jury namens Sakko BV
Willem Vermeulen, voorzitter. Peter Etman, Directeur.
TOESPRAAK JURYVOORZITTER WILLEM VERMEULEN
Vriendinnen en vrienden van de Sakko Cultuurprijs,
Het is mij, zoals elk jaar weer, een aangenaam genoegen hier voor U te mogen staan om aan U de laureaat van dit jaar voor te stellen.
De Sakkocultuurprijs 2016, gaat –zoals bekend- naar Jacco Lauret, artiestennaam Mo Rooneh, ........ ja .... wat is hij eigenlijk, je kunt zeggen: musicus, of iets toegespitst: componist, maar hij noemt zichzelf “geluidskunstenaar”.
Hij heeft iets wat weinig andere mensen hebben, namelijk interesse in herrie. .... laten we het zo maar even zeggen. Kakafonie is prachtig. Maar is het eigenlijk wel kakafonie?
U hebt allemaal wel eens gehoord het geluid van een tram die door een bocht gaat .....
Of het trillen van de glaasjes in de kast wanneer er een te zwaren vrachtwagen door de straat komt .....
Het krassen van het krijtje op het bord op school ..... even voor de mensen van de generatie van vóór het digibord .....
Waar bij veel mensen dit soort geluiden tot schrik of ergenis of zelfs rillingen kunnen leiden denkt Jacco ..... hmmm ..... dat is een interessant geluid .....
Maar eerst even naar Jacco zelf
Geboren en getogen in Goes als kind van een middenstander. Dus opgegroeid midden in de stad en midden in de samenleving.
Als jongentje van zes werd hij aangemeld als leerling van de Zeeuwse koorschool. Dus naast het werk op de basisschool dagelijks zang- en muzieklessen en natuurlijk ook het meezingen met het koor bij allerlei gelegenheden. Het kinderkoor of jongenskoor en soms samen met de volwassenen. De Zeeuwse koorschool had een zeer degelijke leiding en zong een breed repertoire. Denk aan de bekende koorscholen zoals we die ook in engeland veel aantreffen. Beroem vanwege de vertolking van grote klassieke, vaak liturgische composities. Acht jaar lang kreeg Jacco zo een intensieve training, niet alleen in het zingen en in heel veel zang- en muziekstijlen maar vooral ook in luisteren.
Wat doet jouw stemgeluid en het gezamenlijke stemgeluid in die enorme kerkruimte. Bij sommige gebouwen heb je te maken met nagalm, met een moeilijke of geweldige accoustiek, soms met een “droge” klank. Daar moet je als koor als het ware mee spelen. De werking van geluid ..... dat leer je dan wel.
Zoals met veel, of eigenlijk alle jongens op jongenskoren is de lol er af als je 14 bent. Je volwssen stem breekt door en in die periode brak ook de interesse door in andere muziekstijlen. Pop, Punk, .... het is tevens de leeftijd voor het schrijven van gedichten en voorzichtig maken van eigen composities.
En dan bandjes vormen. Jacco heeft in verschillende gezelschappen muziek gemaakt. Hij zong of was de toetsenist of beide. In die periode waren er zelfs momenten van kortstondige nationale roem. Zo omschrijf je dat zelf. Plaatjes met eigen composities die de top 40 haalden.
Maar het wereldje van de muziekindustrie ..... de productie, verkoop, etc, dat beviel je maar matig dus heb je je .... heel verstandig ...... het vak van onderwijzer eigen gemaakt. Als docent geschiedenis en maatschappijleer ben je tot op de dag van vandaag deels actief.
Na de jongensperiode met het koor en de tiener / jong volwassen periode met de popmuziek komt er een derde periode in jouw carrière: je gaat je toeleggen op het componeren ........... niet zozeer van zangstukken of muzieknummers maar ......... nou ja, dan komen we toch weer terug op die tram door de bocht, de rammelende glazen of het krassende krijt.
Geluid.
Vanaf het begin van de mensheid worden er geluiden gemaakt en op een gegeven moment zijn mensen begonnen die geluiden te ordenen. Ritme, toon. Dat noemen we componeren. Geluiden samenplaatsen.
Als je nou het geluid van de tram zou opnemen en herhalend, repetitief zou afspelen ...... en alleen maar luisteren ....... het is een soort kadans ...... je zou er in trance van kunnen raken ....... dat gebeurt er iets bijzonders ..... alesmaar luisterend: .......... dan ga je op een gegeven moment daar andere geluiden bij horen. Zijn het boventonen? Quintenreeksen of wat ook? Of iets wat zich alleen in je eigen hoofd afspeelt? Maar als componist ga je proberen die geluiden te vangen en er naast te zetten. Of er op.
Het worden een soort laagjes.
Geen onderwerpen, geen teksten. Geluidlaagjes. Heel abstract.
Denk aan de doedelzak. Altijd die ene vaste toon naast de andere wisselende tonen. Basis en continuiteit naast ritme en melodie.
Ook een beetje zoals het gregoriaans of andere religieuze muziekstijlen.
Mensen die het willen horen moeten geduld hebben met luisteren. Zoals je geduld moet hebben om te luisteren naar de muziek van Pärt of van ten Holt.
Zo maak je geluid. Je mag het ook muziek noemen. En jouw muziek is een beetje van alles: soms jazz, in ieder geval avant-garde, dat is voor de troepen uitlopend, electronica, minimalisme, dus alles bijeen eclectisch.
Vanaf 1994 ben je bezig met deze zoektocht en vanaf 2007 ga je heel voorzichtig dit vastleggen op CD’s en andere digitale geluidsdragers.
En onder de artiestennaam Mo Rooneh uitgeven.
En dan komt er ineens interesse voor. Een kleine schare van grote fans. Ook interesse van vooral radiozenders. Zowel 3 FM als radio 4 of Klara, dus zowel in Nederland als daarbuiten. De BBC en ook Amerikaanse zenders. Een niche maar dan toch van niveau.
Er volgen meer CD’s
Er worden choreografieën geschreven op je muziek en ..... zoals U heeft kunnen zien .... nu in het Markiezenhof en vorig jaar tijdens het Bergse Jazz festival ..... een registratie van geluid met beeld.
En als U daar wat langer zou staan ..... een vooral ..... indien u zich durft over te geven aan die muziek ....... zich mee laat voeren ...... dan wordt muziek luisteren dus eigenlijk muziek beleven ...... of geluid beleven. Je neemt als het ware plaats in het geluid ....... zoals met muziek in een kathedraal.
Dat doet jouw muziek.
Dan bestaat er geen herrie meer
Dan is er geen kakafonie
Dan is er een verhaal
Geluid dat IS.
Dan bent U opgenomen in dat verhaal, het gebeuren van de klanken .....
Maar het moet gezegd ....... niet iedereen bereikt deze graad van luisterkunde.
Jacco is zeer gedreven hiermee bezig. Maar tegelijkertijd is hij bescheiden. Hij hoeft niet zonodig aandacht ..... maar dat loopt vandaag even anders.
Wel is hij er van overtuigd dat het belangrijk is om met kunst en muziek bezig te zijn. Mensen leren van muziekles om creatief te denken ...... van muziek maken en ook van kunst beoefenen. Die mensen hebben we nodig.
Kunst kan de gehele samenleving verheffen.
Dus bij nieuwe collegeprogramma’s of bij niet te benoemen bestuurders zou je op het CV ook altijd even moeten kijken ...... kan deze man of vrouw noten lezen of schilderen .......
Kunst verheft ..... Dat zijn hele mooie principes. Desgevraagd zegt Jacco zelf dat het belangrijkste en mooiste kunstje waar hij zelf een aandeel in gehad heeft toch vooral zijn eigen dochter is.
Maar los van dit laatste zag de jury van de Sakko cultuurprijs genoeg aanleiding in dit alles om aan Jacco Lauret de sakkoprijs voor kunsten en leteren 2016 toe te kennen.